26 Nisan 2008 Cumartesi

Hece Düşmesİ

İki heceli olup ikinci hecesinde dar bir ünlü (ı,i,u,ü) bulunan kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında kelimenin ikinci hecesindeki dar ünlü düşer. Meydana gelen bu ses olayına “hece düşmesi” denir.Türkçe’de her ünlü aynı zamanda bir hece oluşturduğu için ünlü düşünce hece de düşmüş olur .Bundan dolayı hece düşmesine ünlü düşmesi denir.1.İki heceli olup da ikinci hecesinde dar ünlü bulunan bazı organ ve akraba adlarında:ağız-a>ağza burun-a>burnabeyin-e>beyne boyun-a>boynaomuz-a>omza göğüs-e>göğsekarın-ı>karnı beyin-e>beynekayın-ı>kaynı oğul-u>oğlugönül-ü>gönlü akıl-ı>aklı2.İki heceli olup ikinci hecesinde dar bir ünlü bulunan yabancı dilden dilimize geçmiş kelimeler:sabır-ı>sabrı fikir-i>fikrişükür-ü>şükrü zikir-i>zikrizehir-i>zehri gayr-ı>gayrıkayıp ol->kaybol- emir-e>emre3.İkinci hecesinde dar bir ünlü bulunan kimi fiillere ünlüyle başlayan bir ek gelirse :devir-ik>devrik sıyır-ık>sıyrıksüpür-ün>süprüntü kıvır-ım>kıvrımçevir-il->çevril-4.Bazı birleşik kelimelerin teşkilinde :Pazar+ertesi>pazartesi kayın+ana>kaynanaCuma+ertesi>cumartesi kahve+altı>kahvaltıPek+iyi>pekiNot:“Assubay” imlâsı yanlıştır, doğrusu “astsubay”dır.5.Yapım eki almış bazı kelimelerde:sarı-ar->sararmak oyun-a>oyna-uyu-ku>uyku sızı-la>sızla-yalın-ız>yalnız yanıl-ış>yanlışileri-le->ilerle ileri-de>ilerdeNot:”Aşağıda” , “yukarıda” ,”nereden”,”burada”,”şurada”kelimelerini “aşağda” , “yukarda”,”nerden”,”şurdan”ve “burdan” şeklinde yazmak yanlıştır.

Hiç yorum yok: